काठमाडौं। भोजन नुनबिना खल्लो हुन्छ । खल्लोपन मेटाउने प्रयास गर्दा कतिपयमा चर्को नुन खाने बानी नै बसिसकेको हुन्छ । त्यसरी बढी नुन खानु हानिकारक छ । नुनले पेटको क्यान्सर बढाउँछ । प्रतिदिन १२ ग्राम नुनको सेवन मात्र पनि क्यान्सर निम्त्याउन पर्याप्त मानिन्छ । बजारमा उपलब्ध तयारी खाद्यपदार्थ, बिर्को बन्द खाने कुरा हाम्रो शरीरका लागि ठूला शत्रु हुन् । ब्रेड, तारेको केराउको गेडा, बिर्को बन्द मासु तथा मासुको अचार आदिमा बढी नुन हुुन्छ जसको सेवनले हाम्रो शरीरमा नुनको मात्रा खतराको लेवलमा पुग्छ । ब्रिटेनको क्यान्सर रिसर्च सेन्टरको एक अनुसन्धानअनुसार पेटको क्यान्सरले मात्र पनि ब्रिटेन जस्तो विकसित देशमा प्रतिवर्ष करिब ६ हजार ४ सय मानिसको ज्यान लिइरहेको छ ।
एक वयस्क व्यक्तिका लागि प्रतिदिन ६ ग्राम नुन पर्याप्त मानिन्छ । बालबालिका तथा किशोरहरूका निम्ति त त्यसको एक चौथाइ मात्र पनि पर्याप्त हुन्छ । नेपाली बजारमा उपलब्ध तयारी खाद्यपदार्थ एवं म:म, चाउमिन, चटामरी, पिज्जा आदिमा चर्को नुन हुन्छ । जसले पूरै दिनको नुनको मात्रा एकपटककै लञ्च वा डिनरबाट पूरा गर्छ ।
मुटु र मस्तिष्कको शत्रु हो नुन
नुनले पेटको क्यान्सरका साथै हर्टएट्याक एवं ब्रेन स्ट्रोकको सम्भावना बढाउँछ । चिकित्सकहरूका अनुसार नुनको कम सेवनले पेटको क्यान्सर हुन नदिई दिमागी सन्तुलनमा मद्दत पुर्याउँछ । सबै रोगको जड नुन नै हो भन्ने तथ्य सत्य नभए पनि रासायनिक पदार्थ जुन तयारी खाद्य पदार्थमा मिसाइन्छ, त्यसको सेवनले क्यान्सर बढाउन सहयोग पुर्याइरहेको हुन्छ । उच्च रक्तचाप एवं मुुटुका बिरामीका लागि चर्को नुनको सेवन विष मानिन्छ । त्यसैले चर्को नुन खाँदा आमाशय पोल्ने, घोच्ने आदि हुन्छ, जसको विकसित रूप पेटसम्बन्धी क्यान्सर हो ।
जापानमा करिब ४० हजार मानिसमा ११ वर्ष लामो समय लगाएर खानपिनसम्बन्धी अध्ययन गर्दा प्रतिदिन १२ देखि १५ ग्रामसम्म नुन खाने व्यक्तिमा पेटको क्यान्सर र मुुटुको समस्या दोब्बर वृद्धि भएको पाइयो । यसबाट के सिद्ध हुन्छ भने जसले नुनिलो पदार्थ बढी सेवन गर्छन् र फलफूल तथा हरियो सागपातको सेवन कम गर्छन्, उनीहरूको पेटमा क्यान्सर र शरीरका अन्य भागमा विभिन्न गडबडी देखा पर्न थाल्छ । चर्को नुन खाने मामिलामा महिलाभन्दा पुरुष अगाडि छन् ।
नुन कति खाने ?
फुड स्टान्डर्ड एजेन्सी तथा युके हेल्थ डिपार्टमेन्टले तोकेको मापदण्डअनुसार प्रतिदिन बढीमा ६ ग्राम नुन शरीरका निम्ति आवश्यक हुन्छ । १ देखि ६ वर्षसम्मका शिशुका लागि प्रतिदिन मात्र २ ग्राम नुन पर्याप्त मानिन्छ । ७ देखि १४ वर्षका बढ्दो उमेरका बालबालिकाहरूका लागि ५ ग्राम नुन पर्याप्त हुन्छ । एक चिम्टी नुन भनेको ० दशमलव २५ ग्राम हो । एक चम्चामा करिब ५ ग्राम नुन अटाउँछ ।
ब्रिटेनमा सरकारले तयारी डिब्बाबन्द खाद्यपदार्थमा कम नुन हाल्न फुड इन्डस्ट्रीहरूलाई आदेश जारी गरेको छ तर नेपालमा त्यस्तो कुनै नीति नभएकाले व्यवसायीहरूले मनलाग्दो ढंगले नुन हाल्ने गरेका छन् । नेपाली बजारमा उपलब्ध आलुचिप्स, भुजिया, पापड एवं अचारमा नुनको मात्रा बढी हुन्छ जसले हाम्रो शरीरलाई भित्र–भित्रै खोक्रो पारिरहेको छ । नुन कडा चाहिने तर पानी कम पिउने भएकाले नेपालका अधिकांश मानिसमा पेटसम्बन्धी रोग बढ्दै गएको छ ।