काठमाडौं। गर्भवती महिलाका लागि हरेक दिन चुनौतीपूर्ण हुन्छ । गर्भवती भएपछि जति–जति दिन बित्दै जान्छन् उति नै द्विविधा पनि बढ्दै जान्छ । यो क्रम त्यो दिनसम्म चल्छ, जबसम्म डेलिभरी हुँदैन । आमा बन्नु आफैमा एउटा ठूलो जिम्मेवारीपूर्ण काम हो । अत: गर्भवती महिलाले हरेक महिना कति द्विविधाको सामना गर्नुपर्छ ? जानकारी लिऊँ ।
पहिलो महिना
प्रेग्नेन्सी टेस्ट कीटबाट जाँच गरेर प्रेग्नेन्सी भएको निश्चित भैसकेपछि खानपानदेखि दिनचर्यामा परिवर्तन गर्नुपर्छ । यो महिनादेखि महिलाको महिनावारी बन्द हुन्छ । यस्तो अवस्थामा गर्हुँगो भारी उठाउन एवं कडा श्रम गर्न कठिन हुन्छ ।
दोस्रो महिना
दोस्रो महिना आफ्नो छालाको रंग बदलिँदै जान्छ । प्रेग्नेन्सीको दोस्रो महिना भ्रूणको शरीरको केही अङ्ग विकास हुन्छ । यो महिना शिशुको टाउको र खुट्टाको स्थिति पनि पत्ता लाग्छ । त्यसैले प्रोटिन एवं क्याल्सियमयुक्त खानेकुरा बढी खानुपर्छ ।
तेस्रो महिना
तेस्रो महिना भ्रूणको हड्डीको विकास हुन थाल्छ । शिशुको कान र बाहिरी अङ्ग निर्माण हुन्छ । यस्तो अवस्थामा गर्भवतीले १५ देखि २० मिनेटसम्म घाममा बस्नु आवश्यक छ ।
चौथो महिना
चौथो महिना शिशुको हार्मोन निर्माण हुन थाल्छ भने उसको शरीरबाट एमनियोटिक द्रव निस्कन थाल्छ । यतिबेला उसको तौल लगभग ८५ ग्रामसम्म हुन्छ । यदि व्यायाम गर्ने बानी छ भने विज्ञको परामर्श लिनु आवश्यक हुन्छ ।
पाँचौं महिना
पाँचौं महिना शिशु तीव्र रूपमा बढ्छ । यस क्रममा शिशुको लम्बाइ लगभग २५ सेन्टिमिटर हुन्छ । पाँचौं महिना शिशुका हात–खुट्टा एवं औंला आदिको विकास हुन्छ ।
छैठौं महिना
यो महिना विशेष ध्यान दिनु जरुरी हुन्छ । यो महिना प्रिम्याचुअर डेलिभरी हुने सम्भावना हुन्छ । यो समयमा शिशुको आँखाको विकास हुन्छ ।
सातौं महिना
फिटल किक बढी महसुस हुन्छ । परिणामस्वरूप प्रेग्नेन्ट महिलाको सुत्ने तालिका प्रभावित हुन सक्छ । गर्भको शिशुले आफ्नो पाचन तन्त्र एवं श्वासको गति महसुस गर्न सक्छ । कुनै शिशु यतिबेला पनि जन्मन सक्छ, तर उसको विशेष हेरचाह आवश्यक हुन्छ ।
आठौं महिना
शिशु अब कुनै पनि समय नयाँ दुनियाँमा प्रवेश गर्न सक्छ । यद्यपि उसले जति समय गर्भमा बिताउँछ, उसको स्वास्थ्यका लागि उति नै राम्रो हुन्छ । अब शिशुको पूरा विकास भैसकेको छ ।
नवौं महिना
चिकित्सकले प्रसवको दिन बताइसकेका हुनसक्छन् । शिशु कुनै पनि समय यो दुनियाँमा पाइला राख्न सक्छ । यो खुसीसँगै खतराको समय पनि हो । यतिबेला शिशुको तौल ७ पाउन्डसम्म हुन सक्छ । नवौंं महिनामा हरेक समय चिकित्सकको सम्पर्कमा रहनुपर्छ अनि बढीभन्दा बढी आराम गर्नुपर्छ ।