पुस १९, काठमाडौं। जाडोयाममा हरिया सागपातहरु सजिलै उपलब्ध हुन्छन् । यो मौसममा सागपात अत्यधिक उत्पादन हुने कारणले साग पारखीका लागि यो मौसम अति प्रिय हुन्छ ।
त्यसो त पत्तादार तरकारीलाई स्वास्थ्यका लागि अमृत मानिन्छ । यद्यपि, किराबाट बचाउनका लागि यसमा छर्किएका पेस्टिसाइडहरुले यी हरिया सागपातलाई घातक बनाइदिन्छ ।
यसैबीच, भर्खरै छिमेकी राष्ट्रबाट एउटा तरकारीलाई लिएर दुखद घटनाको खबर बाहिरिएको छ । एउटी १४ वर्षीया बालिकाको आफ्नै बारीमा फलेको बन्दा खाँदा मृत्यु भएको खबर आएको छ, जसमा पेस्टिसाइड छर्किएको थियो । त्यसपछि उनको स्वास्थ्यमा समस्या देखियो र तुरुन्त अस्पताल भर्ना गर्नु परेको थियो । तर उनको उपचारको क्रममा मृत्यु भयो । भारतमा घटेको यो घटनाले काँचो तरकारीको सेवनलाई लिएर प्रश्न उत्पन्न भएको छ ।
यस्ता कीटनाशक औषधिको दुष्प्रभावहरु सबैभन्दा पहिला पाचन सम्बन्धि समस्या जस्तै वान्ता, वाक–वाक लाग्ने, पेट दुख्ने र पखाला लाग्ने आदि समावेश छन् । यसबाहेक कीटनाशक हालिएको उत्पादनको सम्पर्कमा आउनले छाला र आँखा पोल्ने, एलर्जी हुने, रातो दाग र चिलाउने जस्ता समस्या देखिन्छन् । त्यति मात्र नभएर लामो समयसम्म किटानासकयुक्त उत्पादनको सम्पर्कमा रहनाले ल्यूकेमिया र लिम्फामा सहित क्यानसरको खतरा पनि बढ्छ ।
सबैभन्दा बढी पेस्टीसाइड भएका तरकारी
पालुँगो
पालुँगोको सागमा कीटनाशक अर्गेनोफस्फेट समावेश हुन सक्छ । कीटनाशक अवशेषहरुका साथ पालुगोको सेवन बढी हुँदा समयसंगै कोषिका सम्बन्धि समस्या उत्पन्न हुन सक्छ ।
सलादको साग
सलादमा राखिने साग जसलाई केल पनि भनिन्छ, जसलाई सलादको रुपमा काँचै खाने गरिन्छ । केल त्यस्तो साग हो, जसमा उच्च कीटनाशक अवशेष हुन्छ । यस्ता रसायनको लगातार सम्पर्कमा आउनाले पाचन सम्बन्धि समस्इा र दिर्घे रोगी बनाउन सक्छ ।
टमाटर (गोलभेँडा)
टमाटरहरूलाई सामान्यतया कीटाणु र रोगहरूसँग लड्न कीटनाशकहरूसँग उपचार गरिन्छ। कीटनाशक
अवशेषहरूमा धैरै टमाटरहरू उपभोग गर्दा स्वास्थ्यमा जोखिम हुने साथै सम्भावित कार्सिनोजेनिक प्रभाव हुन सक्छ ।
ज्वानो
ज्वानोमा विशेषगरि किटनाशक अवशेषहरु उच्च मात्रामा हुन्छ । ज्वानो किटनाशकमा लामो समयसम्म सम्पर्कमा रहँदा हर्मोनमा असन्तुलित भै स्वास्थ्य सम्बन्धि समस्या पैदा हुन सक्छ ।
कोलार्ड ग्रीन्स
लेट्युस ९सलाद साग० र पालकमा प्रयोग हुने एउटै प्रकारको कीटनाशकहरू प्रायः कोलार्ड सागहरूमा पनि प्रयोग गरिन्छ । अन्य पातवाला तरकारीहरू जस्तै कोलार्ड सागहरूमा कीटनाशक अवशेषहरू नियमित रूपमा उपभोग गर्दा सम्भावित स्वास्थ्य जोखिम हुन सक्छ ।
बच्नका लागि के गर्ने ?
पेस्टिसाइडहरु भएको तरकारीको साइड इफेक्टबाट बच्नका लागि यस्ता खानेकुरा प्रयोग गर्नु अगाडि राम्रासंग पानीले धुनु पर्छ । यसको साथै राम्रोसंग पकाएर खानु पर्छ । यसो गर्नाले कीटनाशकको प्रभाव पूर्ण रुपमा समाप्त हुन्छ ।