तोरीको सेबन गर्नृहोस् र फाइदा लिनुहोस्

मंसिर २७, काठमाडौं । तोरीको नाम लिने बित्तिकै दिमागमा पहिलो कुरा आउँछ तोरीको साग। यसबाहेक तेल निकाल्न पनि तोरीको प्रयोग गरिन्छ। यस बाहेक भारतीय भान्सामा तोरीको दाना पनि मसाला बनाउन प्रयोग गरिन्छ तर के तपाईलाई थाहा छ यसले स्वास्थ्यका लागि धेरै फाइदा पनि गर्छ । स्टाइलक्रेजको यो लेखमा हामी स्वास्थ्यका लागि तोरीको दानाको फाइदा र बेफाइदा बताइरहेका छौं। तोरीको दानाको स्वास्थ्य लाभको साथसाथै, हामी तोरीको प्रयोग कसरी गर्ने भन्ने बारे पनि जान्नेछौं। तर, तोरीको प्रयोग गरेर पक्कै पनि स्वस्थ रहन सकिन्छ, तर गम्भीर रोग लागेमा चिकित्सकसँग उपचार गराउनु राम्रो हुन्छ ।

तोरी के हो?
तोरीको बारेमा थाहा नहुने सायदै कोही होलान् ।  जुन आकारमा लगभग १ देखि ३ फिट अग्लो हुन सक्छ। यसलाई वैज्ञानिक नाम ब्रासिका क्याम्पेस्ट्रिसले चिनिन्छ। यसको पातहरू साग बनाउन प्रयोग गरिन्छ, जबकि फूल र बीउ तेल निकाल्न प्रयोग गरिन्छ। यसबाहेक तोरीको दानालाई मसलाको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ।

तोरी को प्रकार
तोरी मुख्यतया तीन प्रकारका हुन्छन्, कालो तोरी, पहेंलो तोरी र खैरो तोरी । यस बाहेक तोरी जस्तै मिल्दोजुल्दो तोरी पनि पाइन्छ । तोरीको दाना तोरीको दाना भन्दा आकारमा अलिकति सानो हुन्छ। साथै दुबैको स्वाद पनि फरक फरक हुन्छ । तोरीको दानाबाट तेल निकाल्दा अचारमा तोरीको दाना थपिन्छ। एकै समयमा, यदि हामी गुणहरूको बारेमा कुरा गर्छौं भने, दुवैमा लगभग समान गुण र पोषकहरू पाइन्छ। अंग्रेजीमा दुवैलाई मस्टर्ड पनि भनिन्छ।

तोरीको औषधीय गुण
तोरी हाम्रो स्वास्थ्यको लागि धेरै तरिकाले फाइदाजनक हुन सक्छ। अनुसार तोरीको प्रत्येक भाग स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुन सक्छ। यसमा धेरै प्रकारका फाइटोकेमिकल्स जस्तै क्यारोटीनोइड्स, फेनोलिक कम्पाउन्ड र ग्लुकोसिनोलेट पाइन्छ। यी फाइटोकेमिकल्सको मद्दतले क्यान्सर, मधुमेह र मुटुरोग जस्ता रोगहरूबाट बच्न सजिलो हुन्छ । यसमा पाइने औषधीय गुणहरू अन्य तरिकाले पनि स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुन सक्छन्, जसको विस्तारमा वर्णन गरिएको छ।

तोरीका फाइदाहरू 
क्यान्सर रोकथाम मा तोरीको दानाको लाभ
तोरीमा केही यस्ता गुण पाइन्छ, जसले क्यान्सर बढ्नबाट जोगाउन सक्छ ।अनुसन्धानले तोरीमा एन्टीकार्सिनोजेनिक गुणहरू पाइन्छ। तोरीमा पाइने यो गुणले क्यान्सरलाई शरीरमा बढ्नबाट रोक्न सक्छ । यसबाहेक अर्को अनुसन्धानले तोरीको तेलमा पाइने ओमेगा–३ पोलिअनस्याचुरेटेड फ्याटी एसिडले आन्द्राको क्यान्सरको जोखिमलाई रोक्न प्रभावकारी प्रभाव देखाउन सक्ने देखाएको छ ।  तोरीमा क्यान्सर विरोधी गुणहरू छन्, तर यो क्यान्सरको उपचार हुन सक्दैन। तसर्थ, यदि कोही यो गम्भीर रोगबाट पीडित छ भने, उसले चिकित्सकसँग उचित उपचार गर्नुपर्छ। 

दमको अवस्थामा तोरीको फाइदा
तोरीमा पाइने औषधीय गुणले दममा फाइदा गर्छ । एक वैज्ञानिक अध्ययन अनुसार तोरीको दानामा सिनापाइन नामक अर्गानिक कम्पाउन्ड पाइन्छ । यसले मांसपेशी गतिविधि र फोक्सोको कार्य बढाएर दमको अवस्थाको विपरीत प्रभाव उत्पादन गरेर दमलाई रोक्न मद्दत गर्न सक्छ ।

माइग्रेन कम गर्न तोरीको दानाको लाभ
माइग्रेनको समस्याका कारण बिरामीलाई टाउकोमा असह्य पीडा हुने गर्छ । तोरीको प्रयोगले यो समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ ।  अनुसार तोरीको दानामा रिबोफ्लेभिन नामक भिटामिन हुन्छ, जसले माइग्रेनको जोखिम कम गर्न सक्छ । तसर्थ, गम्भीर माइग्रेनको अवस्थामा, ढिलाइ नगरी डाक्टरसँग उपचार गर्नुपर्छ।

रक्तचापको लागि तोरीको दानाको स्वास्थ्य लाभहरू
ब्लड प्रेसर नियन्त्रण गर्न पनि तोरीको प्रयोग गर्न सकिन्छ । एक अनुसन्धानले तोरीको दानामा मिथेनोल एक्स्ट्र्याक्ट पाइन्छ, जसले उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्ने प्रभाव पार्छ। त्यसैले तोरीको दाना वा तोरीको दाना सीमित मात्रामा खाँदा रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ ।

वजन घटाने को लागी तोरीको लाभ
बढ्दो तौलले धेरै गम्भीर रोग निम्त्याउन सक्छ र तौल घटाउनमा तोरीको दानाको फाइदा पनि देख्न सकिन्छ । हो, यस विषयमा धेरै वैज्ञानिक अनुसन्धानहरू भएका छन्, अनुसार तोरीको दानाबाट निकालिएको तेलले तौल घटाउन मद्दत गर्छ। वास्तवमा, तोरीको तेलमा डायसाइलग्लिसरोल प्रचुर मात्रामा पाइन्छ, जसले तौल घटाउन मद्दत गर्न सक्छ । एकै समयमा डाक्टरहरू भन्छन् कि तोरीको दाना वा तोरीको दानाले पाचन र चयापचयलाई बढावा दिन मद्दत गर्दछ, जसले वजन घटाउन मद्दत गर्दछ।

कोलेस्ट्रोल नियन्त्रणमा तोरीको दानाको स्वास्थ्य लाभहरू
तोरीको फाइदाको कुरा गर्दा कोलेस्ट्रोल नियन्त्रणमा पनि यसको फाइदाजनक परिणाम देख्न सकिन्छ । एक वैज्ञानिक अध्ययन अनुसार डायसिलग्लिसरोलले भरपूर तोरीमा कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्ने क्षमता हुन्छ । यसको उपभोग पछि, उच्च घनत्व लिपोप्रोटिन अर्थात् राम्रो कोलेस्ट्रोलमा वृद्धि भएको देखियो।