साउन ५, काठमाडौं । कोरोना भाईरसको कारणले गर्दा पछिलो डेढ वर्षदेखि स्कुल खुलेका छैनन् । बालबालिकाहरु घरमा नै पढाई गरिरहेका छन् । उनिहरुको फिजिकल सक्रियता पनि अहिले खासै हुन सकेको छैन् । यसैकारणले गर्दा अधिकांश बालबालिकाहरुमा मोटोपनको समस्या देखिन थालेको छ । यो विषयलाई लिएर धेरै अभिभावकहरु चिन्तामा पर्न थालेका छन् । यस्तो बेलामा बालबालिकाहरुको हेरचाहा बढाउँन आवश्यक देखिन्छ ।
जब बालबालिकाहरुको उमेर बढ्दै जान्छ तब उनीहरुमा खानेकुराहरुका कारण स्वास्थ्यमा समस्याहरु पनि देखिन थाल्छन् । यसकारण पनि बालबालिकाहरुको स्वास्थ्यमा निकै नै ध्यान दिन जरुरी हुन्छ।
वास्तवमा बालबालिकाहरु जुनसुकै बेलामा पनि केहि न कहि नखाइ बस्न सक्दैनन् । जस्ले मोटोपन बढाउन मद्दत गर्छ । बालबालिकाहरु खानेकुराका मामिलामा यतिसम्म हुन्छन कि तपाई आफ्नो बालबालिकालाई जुन चिज खान रोक्नु हुन्छ त्यहि चिजका लागी उनीहरु झनै भगडा गर्ने र खाने गरेका यस्ता थुप्रै उदाहरण घरघरमा देख्न पाइन्छ । यस्तो बेलामा उनीहरुलाई गालि गरेर भन्दापनि उनीहरुको बानी सुधार गर्न जरुरी हुन्छ । यसो गर्नाले बरु उनीहरुको मोटोपना घटाउँन सकिन्छ । यदि हामी बेलैमा आफ्ना बालबालिकको अनावश्यक पोटोपना लाई नियन्त्रण गर्न सकेनौ भने यस्ले गम्भिर रुप लिन सक्छ । बालबालिकाको खानामा ५०, ३० र २० सुत्र अपनाउनु पर्छ । अर्थात, ५० प्रतिशत प्रोटीन, ३० प्रतिशत कार्बोहाइड्रेट र २० प्रतिशत अन्य न्यूट्रिएट्स जस्ता भिटामिन, मिनरल, फाइबर हुनुपर्छ । यस्तो तरिकाको खाना खानले उनिहरुको स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ । मोटापना पनि बढ्दैन् ।
यो चार सुझावहरु ध्यानमा राख्न सके बालबालिकाहरु मानसिक र शारीरिक रुपमा तन्दुरुस्त हुन्छन् ।
पौष्टिक खाना
बालबालिकाहरुको राम्रो स्वास्थ्यको लागि राम्रो खानापानको धेरै जरुरी हुन्छ । उनीहरुलाई प्रोटीनयुतm खाना लाभदायी हुन्छ । दाल, अण्डा, दुध, तरकारीमा प्रोटीन पर्याप्त मात्रामा हुनुपर्छ । तर बालबालिकाहरुलाई जामबाट टाढा राख्नु होस् ।
राम्रो निद्रा
बालबालिकालाई राम्रोसँग निद्रा पुरा गर्न दिनुपर्छ । साना बालबालिकाहरु खेलकुदबाट छिटो थाक्छन् । पठनपाठन गर्दा पनि थाक्छन् । यसकारण बालबालिकाको निद्रा पुरा गर्न दिनुपर्छ ।
खेल कुद
कुनैपनि रोगको शुरुवात फोहोरबाट हुन्छ त्यसैले बालबालिकाहरुलाई सरसफाईको बारेमा सानो हँुदादेखि नै सिकाउनुपर्छ । उनीहरुलाई समय समयमा नङ काट्ने, दांत, हाथ–खुट्टको सधै सफा राख्नका लागि सिकाउनुपर्छ ।
यसलाई पनि अपनाउनुहोस्
बालबालिकाहरुलाई बाहिरको खाने कुरा खान दिनुहुदैन् । कसैगरी खान दियो भने पनि उनीहरु यसपछि बाहिरको खानेकुराको माग बढी नै गर्छन् । उनीहरुलाई फास्ट फूड खानबाट बिशेषगरि आमाहरुल नै नियन्त्रण गर्नुपर्छ । किनभने यस्ता खानेकुरा अधिक खायो भने कब्जियतको समस्या आउन सक्छ । बरु उनीहरुलाई महिनामा एक दुई पटक स्वस्थ फास्ट फूड बनाएर खुवाउन सकिन्छ । जस्तै । आटाको पिज्जा नुडल्समा धेरै सागसब्जी मिलाएर ,पास्ता, बर्गर आदि दिन सकिन्छ । तर सन्तुलित मात्रामा नै दिनुपर्छ ।
एउटा अर्को महत्वपूर्ण कुरा बालबालिकाको शारीरिक सक्रियता धेरै बढाउनुपर्छ । घर र बगैचाको काममा सहभागी हुन दिनुपर्छ । यस बाहेक बालबालिकाहरुलाई योगा, स्किपिङ्ग र अन्य फिजिकल एक्सरसाइज गराउनुपर्छ । यदि सभंव छ भने अभिभावक उनिहरुको साथमा दौड, कबड्डी, ब्याडमिन्टन जस्ता खेल खेल्नुहोस् ।
एक अनुसन्धानका अनुसार दुई घन्टा देखि बढी टिभि स्क्रिनका अगाडि बस्नु हानिकारक हुन्छ । तर कोरोनाको समयमा बालबालिकाको समय अनलाईन क्लासको कारणले बढी भएको छ । यो पनि समस्यायुक्त कुरा नै हो । क्लास पश्चात उनीहरुलाई अन्य खेल तथा गतिविधिमा समावेश गराउनु उचित हुन्छ । सामान्यतया टिभि हेर्ने समय बालबालिकाहरु जरुरत भन्दा धेरै नै बढी खाने कुराहरु खान्छन् । यस्ले गर्दा पनि मोटोपना बढिरहेको अनुसन्धानहरुले प्रमाणित गर्न थालेका छन् ।