भदौ ३, काठमाडौं । प्रोटिन एक आवश्यक पौष्टिक तत्व हो जुन शरीरको वृद्धि र राम्रो कार्यका लागि आवश्यक छ। यसले शरीरमा ऊर्जाको स्तर कायम राख्न, मांसपेशी निर्माण गर्न र शरीरलाई शक्ति प्रदान गर्ने काम गर्छ। प्रोटिनको दैनिक आवश्यकता व्यक्तिपिच्छे फरक हुन सक्छ।
शरीरमा प्रोटिनको कमीले मांसपेशी कमजोर हुने, शरीर दुख्ने र चिसो महसुस हुने, शरीरमा सुन्निने र दुख्ने, कपालको गुणस्तरमा कमी आउने, छालाको स्वास्थ्य र चमक घट्ने, छाला सुख्खा हुने, हेमोग्लोबिनको मात्रा कम हुने, बालबालिकामा प्रोटिनको कमी हुने । वृद्धि, प्रतिरक्षा प्रणालीको कमजोरी आदिले गम्भीर समस्या निम्त्याउन सक्छ।
प्रोटिनको लागि के खाने? प्रायः यो विश्वास गरिन्छ कि चिकन, मटन, अण्डा वा माछा जस्ता मांसाहारी खानाहरू प्रोटिनको उत्तम स्रोत हुन्। यो सत्य हो तर केही शाकाहारी खानामा प्रोटीनको राम्रो मात्रा पाइन्छ।
दैनिक कति प्रोटिन चाहिन्छ
सबैभन्दा पहिले, यो बुझ्न महत्त्वपूर्ण छ कि दैनिक कति प्रोटिन आवश्यक छ। प्रोटिनको आवश्यकता प्रत्येक व्यक्तिको लागि फरक हुन सक्छ। बालबालिका, महिला वा कुनै पनि खेलकुदमा संलग्न हुनेहरूलाई प्रोटिन कम वा बढी हुन सक्छ।
वयस्क पुरुषहरूको लागि प्रोटिनको दैनिक आवश्यकता लगभग ५०-६० ग्राम छ।
वयस्क महिलाहरूको लागि प्रोटिनको दैनिक आवश्यकता लगभग ४५-५५ ग्राम छ।
यदि तपाइँ धेरै शारीरिक गतिविधि गर्नुहुन्छ भने, तपाइँको प्रोटिनको आवश्यकता बढी हुन सक्छ।
दाल र फलफूल पनि प्रोटीन को एक राम्रो स्रोत हो
सद्गुरुले भने कि प्रोटिन मांसाहारी खानेकुरामा मात्र पाइन्छ र त्यसको सेवन नगरी प्रोटिन प्राप्त हुँदैन भन्ने विश्वास गर्नु गलत हो । यो धारणा बिल्कुल गलत छ। भारत जस्ता देशहरूमा शताब्दीयौंदेखि दाल र गेडागुडी खाँदै आएको छ र यी चीजबाट प्रशस्त मात्रामा प्रोटिन प्राप्त हुन्छ। यो प्रोटिन स्वस्थ र सफा हुन्छ र यसले प्रणालीमा कुनै खराब असर गर्दैन।
प्रोटिनको लागि के खाने
यदि तपाईं नन-वेज खानुहुन्न भने, तपाईंले सिमीको सेवन बढाउनुपर्छ। यसमा प्रोटिन प्रचुर मात्रामा पाइन्छ । सिमीमा धेरै स्वास्थ्य लाभहरू छन्। यी मध्ये धेरै खाँदा कोलेस्ट्रोल कम गर्न, रक्त शर्करा कम गर्न र स्वस्थ पेट ब्याक्टेरिया बढाउन मद्दत गर्न सक्छ। उत्तम स्रोतहरू चना, किडनी बीन्स, कालो चना, सोयाबीन, पिन्टो बीन्स, नेवी बीन्स र बदाम हुन्।
हरियो केराउ
हरियो मटर बिरुवा आधारित प्रोटिन को सबै भन्दा राम्रो स्रोत मध्ये एक हो। राम्रो कुरा यो हो कि तपाईले यसलाई तरकारी, सलाद, चाटको रूपमा खान सक्नुहुन्छ। । यसको एक कपले लगभग१० ग्राम प्रोटीन प्रदान गर्न सक्छ।
दाल
दालमा भिटामिन र मिनरल्स प्रचुर मात्रामा पाइन्छ । सबैभन्दा राम्रो पक्ष यो हो कि तपाइँ दैनिक आधारमा दाल उपभोग गर्न सक्नुहुन्छ। प्रोटिनका अलावा दाल, मूंग, चना र परेवामा फाइबर, आइरन र क्याल्सियम जस्ता पोषक तत्व पनि पाइन्छ । १ कपमा १२ ग्राम प्रोटीन हुन्छ।